Miesiąc: grudzień 2024

Naprawdę nie wiem jak to się stało, że stoję tu z tą choinką.
Ludzie nie stoją w przeddzień wigilii z choinką na dworcu PKP.
W mrozie, z przemarzniętymi polikami i prawdopodobnie z całkowicie odmrożonymi palcami u stóp.
Choć przecież doskonale wiem jak do tego doszło, to wciąż, ludzkim zwyczajem powtarzam sobie, stukając butem o but, że na prawdę nie wiem, jak to się stało.
A im dłużej spóźnia się pociąg, tym bardziej się temu dziwię.
Zwłaszcza, gdy ma się kilka hektarów lasów. Z choinkami przede wszystkim.
Już widzę minę Tatki w drzwiach, gdy mnie z nią zobaczy.
Ale co mam zrobić skoro już kupiłam? Wyrzucić? Zostawić? Oddać komuś?
O! To jest myśl! Oddam. Na pewno jest ktoś, kto potrzebuje choinki bardziej ode mnie.
Kto w ogóle jej potrzebuje. Bo ja wcale. 
Dlatego wciąż dziwię się, że stoję na tym peronie i trzymam w swojej kożuchowej rękawicy dorodnego świerka przewiązanego gęsto sznurkiem. Jego czubek wystaje sporo ponad moją czapkę i ponad czapki pozostałych oczekujących. Jest też o wiele grubszy niż najgrubsza tu z osób.
A w tych zimowych odzieniach jesteśmy wszyscy nad wyraz baryłkowaci.
Pojawia się więc we mnie mocne zastanowienie nad osobnym biletem dla niej. A może to podchodzi już pod przedział towarowy…? 
Postanawiam dać się prowadzić biegowi zdarzeń, kiedy widzę wychylający się zza zakrętu pociąg i słyszę jego gwizd.
Pęd rytmicznie pędzących kół, rozwiewa czekającym dolne poły płaszczy, aby przy ostrym hamowaniu oziębić kostki tym bardziej wizytowo ubranym podróżnym. 
Czekając, próbowałam odgadnąć kto z nich wyrusza już do rodziny na wigilijną kolację, a kto dopiero skończył swoją pracę w mieście. Nie pomogły w tym trzymane przez nich torby prezentowe, bo zarówno pierwsi jak i drudzy mieli prawo je trzymać.
W zasadzie, każdy ma prawo trzymać, co tam sobie chce… Pomyślałam, zerkając na obejmowane przeze mnie drzewo.
Tak mi się wydawało, do momentu, w którym tłum napierał, a moja choinka nie chciała wejść pod żadnym kątem. A i żadnego kąta nie dało się osiągnąć, bo ludzie za mną, przede mną i z każdej innej strony nie umięli się rozstąpić. Choć czy nie umieli czy nie chcieli… nie wiem, za to istotnym stało się, że w chwili owych rozważań jakaś ręka wysunęła się z pomiędzy kożuchów, kapot i płaszczy, złapała za czubek mojego dziwnego bagażu i pociągnęła do środka, oburzając tym pozostałych.
Śnieg, który zebrał się na gałęziach spadł z impetem na wszystkich aktualnie kotłujących się w przedsionku. Wciągnęłam powietrze, aby zamknąć oczy i na wdechu udawać, że mnie nie ma. Jak wtedy, gdy byłam dzieckiem. Ale chyba jednak było mnie widać, gdyż czułam poprzez ślinotok mówiącego pytanie dotyczącego zagadnienia – czy Pani oszalała?
A potem już musiałam otworzyć oczy, bo każdy mówiący szturchał mnie i trącał jakby potrzebował nagle do wyrzucania swojej frustracji kontaktu wzrokowego.
– Kto to widział wsadzać do pociągu choinkę? – mówił ten, który jeszcze nie wsiadł.
– I to w taki dzień? – kończył ktoś sadowiący się na miejscu siedzącym, którego bronił jak lew.
– A w jaki miała wieźć? W dzień Zmartwychwstania Wielkanocnego? – O! Aż poruszałam głową jak nornica wyściubiająca głowę spod ziemi, gdy widzi coś ciekawego. Nie do końca świat był bezlitosny. Odrobina zrozumienia również pędziła składem o numerze 813 z 6 cioma wagonami i dwoma dodatkowymi na dzień Wigilijny. Z czego jeden zdawał się być przedświąteczną furią z mojego powodu. Albo bardziej z powodu choinki, która do teraz była zagadką.
Mogłam zostawić pieniądze i iść bez niej. Że też człowiek bierze towar, gdy za niego zapłacił? Co to za zwyczaj?
– Idzie Pani? – krzyczał mi ktoś z lewej.
– Gdzie? – zapytałam i usłyszałam, albo bardziej nie usłyszałam swojego głosu. Odchrząknęłam i zapytałam raz jeszcze – Gdzie?
– W którąś ze stron! Nie może Pani stać na środku, bo ludzie nie mają jak wchodzić.
– Mogą mnie wymijać. Ja postoję tutaj. To chyba ostatnie i jedyne miejsce, w którym zmieści się ten świerk. 
– Niech Ktoś wyrzuci ten świerk do cholery! Żeby ludzie marzli na dworze, bo drzewo musi jechać? – już darli się ze wszystkich stron.
– Niech Panienka powie dokąd jedzie, ja z Panienką wysiądę i na miejscu wytniemy odpowiednie drzewo, a to zostawimy na peronie – usłyszałam cichy szept prosto do mojego ucha. Dziwne, że w ogóle w tym hałasie udało się go usłyszeć.
Patrzyłam zdziwiona i zanim cokolwiek odpowiedziałam, to wziął moje drzewo i rozpoczął przeciskanie w kierunku drzwi. 
Patrzyłam jak wszystkie te głosy, jeszcze chwile temu skierowane we mnie obróciły się w kierunku starszego Pana, który pragnął wyrzucić i pozostawić moją choinkę na pastwę losu, w zimową, wigilijną noc, samotną na peronie. 
Z jednej strony czułam ulgę. Już nic nie kuło mnie w ręce, czułam jak odrętwienie w nadgarstku zaczyna powoli ustępować, ale z drugiej strony… Tyle zrobić dla choinki, tyle przyjąć słów obelżywych, tyle o nią walczyć i dać jej odejść…? Jeszcze w obcym towarzystwie?
– Nie! – krzyknęłam. Nagle głos nie uwiądł mi w gardle.
– Jak nie? – odkrzyknął nad głowami tłoczących się pasażerów. – Znajdę Pani nową, ładniejszą.
– Nie chodzi o ładniejszą! Chodzi o tą!
– Co też Pani plecie? Choinka jak choinka! – mówił wciąż torując sobie drogę – Właściwie nie jak każda. Ta jest niepotrzebna – i kiedy robił zamach, aby ją wyrzucić wystarczająco daleko w głąb peronu, usłyszałam gwizd, okrzyk konduktora zwiastujący odjazd i jego silne zatrzaśnięcie drzwi. 
Starszy Pan odwrócił się w moją stronę, stojąc nadal mocno, z konieczności, przytulony do mojego drzewa i idąc w moją stronę trzy razy szybciej niż w tamtą, aż się ludzie zaczęli sami rozstępować rozpoczął atak!
– Niech se Panienka w dupę wsadzi ten świerk! Nie w metalowy stojak! Żeby tak ludzi utruć w  dzień Narodzenia Pańskiego! Mam nadzieję, że odpuszczenia za grzechy to Panienka za ten rok nie dostanie! A jak dostanie, to niech się tenże ksiądz wstydzi takiej posługi Bożej.
Ach, ale jak nie rozumieć chłopa, będzie chciał dobrze, jak wiara nakazuje, a On nic nie wie o tymże tu grzechu. Siedzi, rozpościera się w luźnym konfesjonale, ale jakby mu tam świerk wsadzić i trzy otyłe w kożuchach baby, to by inaczej grzech rozliczał! – i choć chciał mówić dalej, bo nabrał powietrza, to mu się nie udało, bo trzy otyłe baby w kożuchach, o których przed chwilą była mowa zaczęły okładać go torbami po głowie, rękach, plecach.
Aż się pilnie przypatrzyłam, jak w tym ścisku biorą rozpęd na te silne uderzenia, bo może ów sposoby pomogą mi przy sprawie z choinką.
Przez to przypatrywanie nie zauważyłam, jak dookoła mnie zaczęło latać wszystko, bo bić zaczął się prawie każdy. Chłopy zaczęły w obronie tych grubych bab, bo mówca zaczął im oddawać. Chude baby zaczęły swoich chłopów obkładać. Z zazdrości o te grubsze, albo przy tej wigilii już nie wytrzymały i z całego roku miały sposobność dać sobie upust.
Może i tym grubym podziękują za tę możliwość i pretekst bez podejrzeń. 
Miałam przez chwilę myśl, że stałam się ze swoim problemem zupełnie nieistotna. Aż ktoś krzyknął. 
– To wszystko przez nią! Przez tę z choinką! 
Jako, że budowy byłam ani grubszej, ani chudszej, nie wiedziałam gdzie mam swoje miejsce w tej walce zająć. Byłam pewna, że za chwilę zamienimy się w opał. Ja i mój świerk. Idealnie poćwiartowany. Wcale bym się nie zdziwiła, gdyby ktoś wyciągnął z torebki siekierkę. 
Jeśli można zginąć od nadmiaru jednocześnie krzyczących do Ciebie ludzi, to czułam, że jestem tym przypadkiem. A do tego robiło się strasznie duszno. Czułam jak powoli słabnę. Od ścisku, gorąca i jakby nie było stresu.
Kiedy czułam, jak odlatuje, zobaczyłam wyłaniającą się nad tłumem rękę, tę samą, która wcześniej złapała za czubek moją choinkę wciągając ją do pociągu.
Ta sama ręka złapała znowu czubek świerka, a druga wcisnęła się pod moją pachę i sprawnym ruchem wciągnęła w głąb wagonu.
A potem nacisnęła sadzając mnie na fotelu. Wciąż obejmowałam drzewo i prawdopodobnie pod niespodziewanym naciskiem pociągnęłam sznurek, którym była przewiązana.
Jeśli to, co dotychczas było zakrawało na awanturę, tak właśnie rozpoczynała się wojna światowa. A już na pewno wagonowa. 
Przez kilka sekund po tym jak sznurek puścił, a gałęzie wypełniły cały wagon, nastąpiła złowroga cisza. Zdumienie pasażerów było tak wielkie, że zaniemówił każdy. Nawet ten, któremu stan milczenia był obcy.
Najpierw rozpostarły się gałęzie na samym czubku. One powciskały się w bagaże poukładane nad głowami. Niektóre pakunki pchnięte odnogami pospadały na głowy i kolana, ale nikt tego nie zauważył, bo już kolejne gałęzie uderzały w czapki, kapelusze, berety, wystające nosy. Kolejne w ramiona, ręce. Aż ostatnie wyściełały nam luki między nogami i trzewikami. Wszystko to odbyło się w przerażającej ciszy. 
Ja zdążyłam przez ten czas przyjrzeć się chłopakowi, który stał obok mnie i miał te ręce, które dwukrotnie wciągały gdzieś moją choinkę.
Miał też twarz, która przez chwilę mignęła mi zanim okryły ją igliwia świerka.
Po jakże doniosłym otwarciu mojego drzewa i towarzyszącej temu ciszy nastała wojna.
Wszyscy wydarci i wpatrzeni byli we mnie, a ja czekałam aż pojawi się ta twarz. 
Ludzie próbowali się jakoś odnaleźć i na nowo zagospodarować między tą dziwną, niesprzyjającą, kłującą okolicznością świątecznego igliwego symbolu. 
Niektóre Panie podniosły torebki, aby ucisnąć gałąź i na niej położyć pakunki. 
Ktoś inny wcisnął sobie między oparcie a plecy. Niektórzy wykazali się sprytem i szalikiem podwiązali gałęzie do półek bagażowych. Ale nikt nie złamał ani jednej z przeszkadzających odnóg. A przeszkadzały wszystkie. Gęste, cholernie kłujące i długie.
Czyli ta złość to nadmiar  przedświątecznych spraw i załatwień, a w sercu prawdziwe dobro.
I kiedy w tej absurdalnej sytuacji uśmiechnęłam się sama do siebie, zza gałęzi wyłoniła się ta twarz. Z podbitym okiem. Czerwonym i ciemniejącym z ogromną prędkością.
Jak? Jeszcze przed chwilą to była twarz bez uszczerbku. I wtedy mignęła mi w pamięci ta chwila, gdy otwierająca się gałąź leci z całą swoją mocą prosto w twarz właściciela tamtych rąk. Tylko tego mi brakowało.
– Nie mogłaś kupić jodły? – zapytał.
– Nie było. – odpowiedziałam chyba z wielkim przerażeniem, bo uśmiechnął się jednym kącikiem ust, aby zasygnalizować żart. Bynajmniej tak mi się zdawało. Wciąż nie traciłam wiary w ludzkość i magię świąt. Choć chyba sama wielu tę magię dziś zabrałam.
– Nie było jodły? – ponowił.
– Nie było- i ja ponowiłam. Głupio ponowiłam. Bo On zrozumiale.
– Czyli tylko świerki? 
– Jeden świerk. Ten.
– Hmm… – mruknął z zastanowieniem i zaczął wodzić oczami po choince. Czyli po całym wagonie, który wypełniała choinka i dodał – Jeden, a jaki dorodny.
– Aż nad wyraz. Gdybym miała wybór wybrałabym mniejszy.
– Niepotrzebnie. Ten pięknie udekoruje dom, jeśli zdoła wysiąść z pociągu.
– W domu już zapewne mamy choinkę. Tatko jest leśniczym. Choinek nam nie brakuje.
– Nie brakuje…? – powtórzył
– Nie. Ta pojawiła się przez przypadek.
– Tak, słyszałem, że chodzą przypadki po ludziach – i mrugnął do mnie bordowym już, podbitym przeze mnie okiem. Albo przez moją przypadkową choinkę. 
– Biegłam na pociąg, gdy zaczepił mnie pewien człowiek. Wydawało mi się, że bezdomny. W zielonej kapocie, podartej czapce. Zaczął do mnie mówić, ale nie dałam Mu dojść do słowa, bo nie pamiętałam dokładnej godziny odjazdu i bałam się, że jestem już spóźniona. A to w końcu Wigilia. Mama czeka na mnie z rękoma pełnymi pracy przy kuchni, bracia z ubieraniem choinki. Nie mogłam się spóźnić. No nie dzisiaj! – strzepnęłam ręką igliwia z kolan – ale on mówił dalej i szedł za mną tym szybkim krokiem. I wlókł to wielkie drzewo. Powiedział, że muszę je wziąć, bo on to poczuł. Pomyślałam, że poczuł to przede wszystkim głód. Ściął na uboczu i potraktował jako źródło zarobku. A potem doszłam do wniosku, że dziś Wigilia i trzeba czynić tylko dobro, więc wyciągnęłam z portfela pieniądze, odliczyłam kwotę za jaką Tatko sprzedaje drzewa i dałam nieznajomemu, przechwytując ten ciężki pień. Patrzył zdziwiony na te pieniądze. Jakby się ich nie spodziewał. Byłam pod wrażeniem tej gry aktorskiej. Zmarnowany talent. Zakomunikował, że zaniesie mi ją na perony, potem przyśle kogoś kto mi dalej pomoże. Zmarnowany talent i zgrywuśnik. Jak odchodził, to orzekł, że musi teraz kupić drugą, bo tę niósł do domu i jak teraz dzieci mu wybaczą. „To niech Pan weźmie tę!” – krzyknęłam, nie wierząc w ową historię i ten dom.
„Nie, ta musi być Pani. Ja to czuję. Ona Pani przyniesie dużo dobrego” – powiedział mi, podskoczył przytupując piętami w górze jak góral i zniknął za rogiem. No i teraz widzę to dobre. Tą wszechogarniającą złość, lejącą się z każdej strony wściekłość, ciasnotę, Twoje podbite oko, pobite otyłe i pobite chude, prawie skatowany orator.  Może to mój prezent za ten rok. Ależ musiałam być grzeczna. Rózga w dorodnej postaci. 
– To i mój rok nie najlepszy, jak mi się tak dostało z tej rózgi. 
– Przepraszam – powiedziałam i wypuściłam powietrze, które wstrzymywałam chyba od czasu, gdy je nabrałam aby zniknąć. 
Koła pociągu zaczęły piszczeć zaciągnięte hamulcem, a wagon nie zwalniał. 
Sunęliśmy po zlodowaciałych szynach. Przez okno dało się zobaczyć ludzi biegnących po peronie i goniących drzwi wejściowych. Jak chcieli tu wejść – nie wiem. Bo od nas nikt raczej nie wysiadał.
Zatrzymaliśmy się sporo za stacją. I aby wsiąść do pociągu trzeba było wejść w śnieg sięgający kolan. Wsypywało się zatem tym podróżnym do butów, w nogawki. Z pola ciężko było dosięgnąć schodów pociągu więc najpierw chłopy składali ręce i tak robili schodek dla kobiet. Zaczepiały się im te spódnice o ich palta, kufajki, czapki uszatki. Wpadały torby i pakunki prezentowe w śnieg. Miałam wrażenie, że oglądanie tego zdarzenia pozwoliło wszystkim choć na chwilę zapomnieć ponownie o mnie i mojej choince.
Kiedy ktoś otwarł nasze drzwi i już uformował schodek z rąk, inni zaglądający zobaczywszy to drzewo wypełniające cały wagon krzyknął – Tu się nie uda! Nikt w to igliwie się nie wepcha.
Po czym zamknęli drzwi, a wszyscy z naszego wagonu zaczęli bić brawo.
Radość trwała krótko, bo drzwi ponownie zostały otwarte. Tym razem wsiadł konduktor.
Byliśmy pewni, że każe się wciskać tym, co przeszli pod inne wagony. Ale kiedy zobaczył sytuację panującą u nas machnął ręką i krzyknął, że biletów też nie ma sensu tu sprawdzać.
A zanim docisnął drzwi słychać było, jak mówi do innego konduktora – Tu już wigilia na całego. Drzewo jest, prezenty są i nawet pobici jak na rodzinną wigilię przystało.
– Kolęd nie ma! – zakrzyknęła jedna z tych chudych. I zaintonowała – Chrystus się rodzi, nas oswobodzi!
– Anieli grają, króle witają! – zawtórowały jej tęższe, inne chude i te co nie wiadomo.
– Pasterze śpiewają, bydlęta klękają, cuda, cuda ogłaszają – dołączyły się wszystkie chłopy z orędownikiem na czele.
– Może nie jest tak najgorzej z tym kłującym świerkiem? – i chyba chciał mrugnąć mi tym podbitym, ale opuchlizna zasłaniała wszelkie ruchy. W zasadzie to nie było tam już oka. Nie mówiąc o wesołym jego mruganiu. 
Kiedy dotarliśmy do stacji, na której wysiadałam i na szczęście wysiadała też jego większość, wstałam i powiedziałam, że chyba czas wynieść choinkę.
Każdy podniósł gałąź, pod którą lub na której siedział, a te ręce oplotły wszystko sznurkiem bystrze nadzorując to jednym okiem.
Wysypaliśmy się z wagonu, jak pomarańcze z urwanej siatki.
– Dziękuję – podniosłam głowę do góry, bo górował nade mną swą posturą.
– Cieszę się, że mogłem się przydać.
– To ja będę się żegnać. Idę tędy – powiedziałam pokazując w stronę domu.
– Ja jeszcze nie wiem, gdzie idę, ale również mogę spróbować tamtędy.
Ruszyliśmy wysoko podnosząc nogi, bo aby dostać się do mojego domu, trzeba było przejść przez tory, potem przez rów, zasypany do cna, a potem wzdłuż pola. Było bielusieńko.
Można też iść normalną drogą, ale jest ona znacznie dłuższa. Niestety wciąż pomimo wieku zapominam, że dłuższa jest ona latem czy wiosną, natomiast zimą, gdy śnieg sięga kolan, droga staje się niezłą przeprawą. I pomimo doświadczenia wciąż robię to samo.
– Niełatwa ta droga do domu. – skomentował jakby słyszał moje myśli. A ja słyszałam jego niemy śmiech.
– To zostaw chociaż tę choinkę. Jutro Tatko po nią przyjdzie. Za jasności.
– Nigdy…
– Co nigdy? – dopytałam, bo urwał i zamilkł.
– Chciałem tu powiedzieć Twoje imię, ale zorientowałem się, że nie było czasu na jego poznanie.
– O rany! – ściągnęłam rękawiczkę i wyciągnęłam rękę – Zofia.
– Staszek. 
– Miło mi Staszku.
– Nigdy Zosiu nie rezygnuj tuż przed metą. Droga tej choinki była zbyt intensywna, aby zrezygnować przed wniesieniem jej do domu.
– Ale my w domu mamy już choinkę. 
– To ta zagości na ganku. Doniosę – podrzucił ją trochę, aby wygodniej złapać i przedzieraliśmy się przez ten śnieg w kierunku domu, którego nie było nawet widać zza ciemnych konarów zagajnika.
Szliśmy w tym trudzie, wlókł się za nami ślad ciągniętej choinki jak jakiego włóczonego trupa.
I wtedy mnie nawet na chwilę olśniło, że idę z obcym, do tego pobitym człowiekiem przez te ciemne doliny. Tylko jeśli kogoś należało się tu bać, to może bardziej mnie, bo to ja owej bójki się dopuściłam. Niejako. 
Jak się robiła między nami choć krótka luka, bo szłam wolniej, to od razu przystawał i czekał.
I przy jednym z tych jego przystanków, zapytałam, co go do naszej wsi sprowadza.
Rozpoczęłam dialog, który trudno było prowadzić ze względu na katorżniczą przeprawę przez wysokie zaspy. Mróz jaki wpadał do ust przy nabieraniu powietrza kuł w podniebienie. Dlatego szliśmy w ciszy i oddychaliśmy nosem. 
Ale zadałam to pytanie. A On zaczął odpowiadać.
– Urodziłem się w dosyć zamożnej rodzinie. Zamożnej i szczęśliwej. Mieszkaliśmy na skraju wsi. Dziadkowie, rodzice i mój młodszy brat. Z czasem jak dorastałem, odeszła babcia, a po niej dziadek. Rzecz naturalna – mówił krótkimi zdaniami, aby nie łapać tego zimnego powietrza zbyt dużo – Potem umarł mój brat. Długo chorował. Miał swoje łóżko w kuchni, aby jak najwięcej mógł być z nami. W kuchni też spędziliśmy ostatnie święta razem. Pamiętam iskry z pieca, które strzelając w górę robiły najwięcej świątecznej atmosfery. Pomimo tego, że udekorowaliśmy wszystko co było można, aby dać mu jak najwięcej radości. Niedługo potem zmarła Mama. Choć chorowała, tak my wiedzieliśmy z Tatą, że umarła z żalu. Że te choroby też przyszły z cierpienia. Zostaliśmy sami. Smutek był ogromny i wszechobecny. Ale radziliśmy sobie. Do momentu, gdy na Tatę spadło drzewo przy wycince lasu. Zostałem sam.
Najpierw obraziłem się na las. Ale kiedy złość przeszła, postanowiłem opuścić dom, bo nie było tam już nikogo, tylko cisza. Lubię ciszę. Ale nie taką.
– Przecież to jest niemożliwe! – stanęłam i wykrzyczałam do niego, jakbym na niego była o to zła.
– Niemożliwe. Dokładnie to uczucie towarzyszyło mi przez cały czas. Wypierałem wszystko, co po kolei przychodziło. Aż nadszedł czas w to uwierzyć.
– Takie rzeczy nie mogą się dziać jednemu człowiekowi!
– Dzieją się Zosia. Każdego dnia, w każdej chwili – powiedział jakby było to coś normalnego i ruszył dalej.
– A dlaczego siedziałeś w tym pociągu? – podbiegłam, choć było trudno.
– Kiedy opuściłem dom, łapałem się każdej pracy. Najlepiej tej z drewnem. Pracowałem w tartaku, w stolarni. W ostatnim miejscu ścinaliśmy choinki na świąteczną sprzedaż w mieście. Drwal, który pracował ze mną powiedział mi, że poszukują tu kogoś do pomocy w lesie. Kiedy ścięliśmy ostatnią partię drzewek, kupiłem bilet na pociąg i wsiadłem.
– Ty jedziesz do pracy u mojego Tatki? – znowu wykrzyknęłam, ale wiatr wiał w przeciwnym kierunku i na szczęście doszło do Niego w innej tonacji.
– Tak się chyba zdaje. Tak pomyślałem, gdy powiedziałaś to w pociągu.
– Czemu nic nie mówiłeś?! – szliśmy teraz równo, choć wolałam za nim bo wtedy wydeptywał mi drogę.
– Nie wiedziałem na jakiej stacji wysiadasz. Uważałem to za zbyt duży zbieg okoliczności i tym samym uznałem za niemożliwy.
– Niemożliwa to jest ta choinka- skwitowałam.
Dalej szliśmy już w milczeniu i nawet przyspieszyliśmy, bo widać było furtkę na moje podwórko, gdy mnie trochę olśniło…
– A jak wyglądał ten drwal, co to powiedział Ci o pracy u Tatki?
– Wyglądał jak bezdomny, w zielonej kapocie i podartej czapce – odwrócił głowę w moją stronę i ponownie mrugnął okiem, które nie mrugało.
Pokręciłam tylko głową zastanawiając się czy czasami zmęczenie nie wzięło góry nad moim realnym łączeniem faktów…
– Zośka! Gdybym wiedział dziecko, że przyjedziesz tym pociągiem to bym wyjechał! – krzyczał Tatko z drabiny upinając gałęzie nad wejściowymi drzwiami.
– Sama nie wiedziałam! Mam choinkę – pokazałam na drzewo.
– Choinkę? A po co?
– Wciąż się dziwię… – wzruszyłam ramionami i dodałam – i chłopaka, którego podobno szukasz do pracy w lesie.
– Szukam, w zasadzie zamierzałem szukać, bo jeszcze nikomu o tym przecież nie mówiłem – podniósł ze zdziwieniem brwi i poprawił czapkę.
– Staszek – wyciągnął rękę i podał mojemu Tacie.
Wtedy dopiero Tato zauważył podbite oko przybysza.
– Możesz Zosiu iść pomóc Mamie – pokazał głową na drzwi – Bracia też czekają.
Kiedy przechodziłam obok niego, nachylił się do mnie i wyszeptał.
– Nie wiem czy ja mogę mu zaufać. Kto przychodzi do pracy taki obity?
– Ach! To? – uśmiechnęłam się – To moja sprawka Tato. Ja mu tak przyłożyłam. Znaczy choinka, ale to dłuższa historia. Chyba dobry z niego chłopak.
Tata wziął od Staszka choinkę, oparł o płot i poprowadził schodami na górę leśniczówki, w której mieszkali pracownicy. 
Zanim weszłam do kuchni, w przedpokoju rzucili się na mnie chłopcy i zaczęli obwiązywać złotą girlandą. Z głębi domu dochodził zapach grzybowej zupy. 
Przy wieszaniu szalika i czapki zerknęłam w okno. Staszek, jakby wiedział. Odwrócił się i mrugnął do mnie nie mrugając. Jak gwiazdka w pochmurną, zimną noc.

Zacznijmy od słów Roberta Lustinga, które idealnie obrazują problem szczęścia ludzi XXI wieku…
„Przyjemność i szczęście. Dużo osób łączy te dwie rzeczy. Ale one się totalnie różnią.
Przyjemność jest krótkotrwała, szczęście jest długotrwałe.
Przyjemność jest zmysłowa, szczęście jest eteryczne.
Przyjemność to branie, szczęście to dawanie.
Przyjemność można osiągnąć za pomocą substancji, szczęścia nie da się osiągnąć za pomocą substancji.
Przyjemności doświadcza się w samotności.
Szczęście doświadcza się w grupach społecznych.
Ekstremalne doznania przyjemności prowadzą do uzależnienia.
Niezależnie od tego, czy będą to substancje, czy zachowania.
Za to nie istnieje coś takiego jak uzależnienie od nadmiaru szczęścia.
I na końcu punkt 7, najważniejszy.
Przyjemność to dopamina.
A szczęście to serotonina.
Jest jedna rzecz, która obniża poziom serotoniny – dopamina.
Więc im więcej przyjemności szukasz, tym bardziej jesteś nieszczęśliwy.”

Od dawna nie czułam szczęścia, które przychodzi samo. Rozlewa się po całym ciele pod postacią wewnętrznego ciepła. Wypełnia całego ciebie. Od stóp, po koniuszek głowy.
Takie szczęście, które czasami potrafiło przyjść w jednej chwili. Bez zapowiedzi, bez szczególnego powodu.
Kierowane zaledwie osadzeniem się w danej chwili.
Szczęście jest obok mnie. Jestem mojego szczęścia świadoma. Wszystko co mnie otacza jest szczęściem.
Ciepły dom, kochany mąż, zdrowa rodzina. Kładę się wieczorem spać i trudno mi uwierzyć w szczęście, które posiadam.
Ale jest to szczęście, które czuję przystając przy wdzięczności, przy wyliczeniu, przy świadomości owych wartości, przy mocnym skupieniu swej uwagi na darach jakie mam od losu.
Naturalnie odczuwane szczęście to takie, którego nie musimy nazywać, którego nie musimy w głowie wymieniać. Ono jest czuciem. Wypełnia nas samo. (Zazwyczaj też wtedy, gdy życiu towarzyszy huśtawka między złem a dobrem. My dziś zaznajemy złudnego zła.)
Naturalne szczęście może nadejść jedynie, gdy przystajemy w chwili. Gdy jesteśmy w swoim życiu obecnym – obecni.
Nie na chwilę. Na dłużej.
Do obecności potrzeba nierozerwalnej z nią ciszy. W ciszy jesteśmy w stanie uspokoić gonitwę i poczuć. Poczuć, bez wymieniania danych nam bogactw.
Dziś nie zaznajemy ciszy, nie zaznajemy chwili. Mnogość dźwięków wszelakich otumania i ogłupia. Jakże często dźwięków, których nie jesteśmy świadomi.
Ogłuszył nas świat, a my myślimy, że jesteśmy wsłuchani w siebie bardziej niż kiedykolwiek.
Zanim przejdę dalej, zostawię Wam kolejny, doskonały fragment neuroarchitektki Joanny Jurgi.
„Hałas mocno wpływa na nasze codzienne funkcjonowanie. Od zaburzeń, które potem diagnozowane są jako ADHD,
po pogłebianie się stanów lękowych i depresji czy chociażby problemy z wysławianiem się.”
Oraz drugi, nie potrafię odszukać autora.
„A teraz usiądź spokojnie. Sam ze sobą na 30-60 minut.
Większość społeczeństwa nigdy nie siedziała w ciszy przez 30-60 minut przez całe życie.
A teraz powiem Ci, że ta metoda działa za każdym razem.
Każdy problem jaki masz, każda trudność, każde wyzwanie czy cele, które chcesz osiągnąć, jeśli wejdziesz w ciszę, usiądziesz spokojnie i posłuchasz cichego, wewnętrznego głosu, znajdziesz rozwiązanie.
Moment kulminacji nastanie po 25 – 30 minutach. Umysł będzie całkowicie jasny.
Wtedy zacznie napływać strumień pomysłów. Poczujesz jak energia narasta w Tobie.
W pewnym momencie siedząc w absolutnej ciszy, bez papierosów, bez kawy, muzyki, bez niczego… tylko sama cisza..
Twój umysł się wyciszy i bum! Dokładnie to rozwiązanie, którego potrzebujesz pojawi się w idealnym momencie.
Jeśli wstaniesz i zrealizujesz to, co podpowiedział Ci umysł, okaże się, że to było perfekcyjne rozwiązanie.”
Dziś siedzenie w ciszy staje się dla człowieka udręką, katorgą. Jest tak bardzo uzależniony od dopaminy, że samo siedzenie w ciszy z samym sobą, staje się nie do zniesienia.
Cóż za czasy nastały, że nie jesteśmy w stanie poznać prawdziwego siebie, będąc wciąż zagłuszanym poprzez dźwięki, obrazy, pęd.
Idziemy na spacer, na którym słuchamy podcastów, muzyki, rozmawiamy. Myślimy, że nasza wspaniałomyślność pozwala nam się rozwijać podwójnie. Cieleśnie i umysłowo.
Jakże błędnie. Cieleśnie tak. Umysłowo byłoby najlepiej w ciszy.
Może ciało przećwiczyłeś, ale swój mózg właśnie zmęczyłeś.
Dziś jednego dnia przyswajamy więcej informacji niż jeszcze niedawno ludzie przez całe swoje życie. Najczęściej prawie nic z tego nie jesteśmy w stanie zapamiętać, poprzez ilość podawanych nam informacji.
Coraz częściej zatem jeżdżę autem w całkowitej ciszy.
Żyjemy sterując ciałem człowieka, którego staramy się poznać poprzez kolejne testy, diagnozy, lekarzy, zamiast usiąść z najbardziej odpowiednią do tego osobą – sobą.
Przede wszystkim przyglądam się sobie, a potem, na podstawie obserwacji własnej osoby, przyglądam się światu i ludziom.
Patrząc zatem z boku, niełatwo mi odgadnąć, że moje uzależnienie od dopaminy nie jest aż tak wielkie, abym mogła się tym martwić czy z tym walczyć.
Jednak mnie nie interesuje świat zewnętrzny jako porównanie i pocieszenie, czy usprawiedliwienie. Mnie interesuje moje w tym świecie odczucie.
Poświęcam na telefon (średnia z tygodnia, w którym również pracuję) 30 minut na scrollowanie, 30 minut na youtuba (podcasty, muzyka), 20 minut na whats’up, 15 minut na przeglądarkę, 10 minut na pocztę. W dzisiejszym świecie uważam – to niewiele. Jednakże dla mnie – zbyt dużo. Telefon zabiera mi koncentrację. Zdolność koncentracji.
Rozprasza mnie na każdym kroku. Mój umysł nie zapędza się już w odległe drogi wyobraźni, racjonalnych diagnoz. Mój umysł, w tak krótkich chwilach pomiędzy dopaminowym światem żyje pobieżnie. A ja nie chcę tak żyć. Bez względu na to jak żyją inni.
Nie lubię niczego co jest na pół-gwizdka. A tym bardziej jedynego życia.
Pociesza mnie w fakcie powstawania sztucznej inteligencji to, że przestaniemy żyć w internecie. Świat tamten będzie wówczas wykreowany tak doskonale, że przestanie nas cieszyć oglądanie nieprawdziwych obrazów. A że wszystko ma kiedyś swój koniec, i tego nadejdzie czas. Ponieważ telefon oraz internet to przyjemność zwana dopaminą.
Nic co związane z telefonem nie mieści się w ramach serotoniny czyli szczęścia.

A teraz powrócę do początku swoich słów.
Dawno nie czułam szczęścia, które samo zalewa nasze ciało. Do chwili, w której kupiłam kurki.
Ludzie mówili, zobaczysz, znudzi Ci się za chwile to chodzenie.
A tym czasem z dnia na dzień, podoba mi się coraz bardziej. Bo to świat, który we mnie tkwi najmocniej. I ten świat kur pociągnął za sobą masę kolejnych spraw. On wpłynął na to, że zwalniam. Idąc o świcie z ziarnem i świeżą wodą przyglądam się mgle, rosie, przymrozkowym malowidłom. I to nadaje rytm całemu mojemu dniu.
Ja tak chcę żyć. Przyglądanie się porannym tańcom koguta, sprytowi kur, daje mi serotoninę.
Bywają dni, w których czuję ciągłe podminowanie. To dni wypełnione dopaminą.
Jeśli zacznę dzień dostarczeniem hormonu serotoniny, wszystko wygląda inaczej.
Rozpoczęcie dnia od otwierania kurnika pozwala poczuć szczęście i obniża niepokój, pęd, lęk.

Współczesny świat jest tak mocno uzależniony od dopaminy, że wyjście z tego nałogu jest o wiele trudniejsze niż wyjście z uzależnienia alkoholowego czy narkotykowego.
Ludzie myślą – „Jestem dziś taka zmęczona, poscrolluje trochę, bo nie mam na nic innego siły. To mnie odpręży. To jest łatwe.”
Ludzie myślą – „Jestem taka zmęczona, wypiję kieliszek wina, bo nie mam na nic innego siły. To mnie odpręży. To jest łatwe.”
Dodatkowo objawy uzależnienia od dopaminy wydają się być nieszkodliwe, a do tego mało widoczne, gdyż dotyczą prawie wszystkich.
Bo jeśli żyjemy w świecie, gdzie na przystanku autobusowym siedzi kilka dziewczyn i wszystkie z nich patrzą w telefon, a ta, która robi na szydełku przyciąga uwagę i zdziwienie, to gdzie leży problem…?
Najgorszym jest fakt, że uzależnione od dopaminy dzieci, mają jeszcze bardziej uzależnionych od dopaminy rodziców.
Telefon, seriale, zakupy, jedzenie, zabawa. Konsumpcjonizm.
Przecież każdy wie, że najzdrowiej byłoby jeść jeden, porządny posiłek w ciągu dnia. A my od przebudzenia do zaśnięcia podgryzamy.
Mamy za dużo ubrań. Za dużo pierdół.
Na światłach, w korku, w kolejce, sięgamy po telefon.
Ciekawa jestem ilu z Was stojąc w sklepowej kolejce, lub czekając długo na wizytę lekarską nie sięgnie po telefon…?
Nie umiemy się już nudzić. Nuda nas boli. Czujemy podminowanie, nerwowość, lęk. Wyciągając telefon i zagłębiając się w świecie, który zajmuje naszą głowę odpychamy od siebie wszystkie te emocje. Nie wiedząc, że właśnie niewyobrażalnie je nasilamy. Popadamy w błędne koło, nie mając czasu na szczerą wobec siebie opinię. Zagłuszamy to kolejną dawką dopaminy, zamartwiając się brakiem serotoniny.
W świecie pędu i krótkiej daty ważności gloryfikujemy i dbamy nawet o ten sam rodzaj hormonów w swoim organizmie.
Zagłuszamy prawdziwe szczęście byle jaką przyjemnością. Gęstą, intensywną, częstą, natychmiastową.
Odświeżać, odświeżać, Sprawdzać. Sprawdzać.
FOMO. FOMO. FOMO. Obawa, że coś istotnego nam umknie, kiedy będziemy online.
Że tam, w świecie internetu dzieje się świat ciekawszy. Że kiedy poświęcimy się życiu namacalnemu, to wszystko inne popadnie w rozsypkę. Ale co inne? Kiedy świat namacalny jest jedyną i najistotniejszą wartością.
Szukamy dopaminy w dobrej, schlebiającej nam ocenie innych, jakże łatwo o nią w świecie internetu, gdzie możemy być tacy piękni, idealni i szczęśliwi. Taka dopamina ma o wiele większą moc niż dopamina płynąca z przyglądania się samemu sobie w lustrze i wdzięczności za ciało, które nas nosi.
Do problemu dochodzi również taniość owej dopaminy. Taniość, dostępność i łatwość osiągania. Na każdym kroku. Jedzeniowa, cyfrowa. Wystarczy opłacić abonament telefoniczny, kupić najtańsze jedzenie, które posiada najbardziej dopaminowy skład.
Zastanówmy się nad rodzajem możliwej dopaminy chociażby 30 – 40 lat temu…
Bo czereśnie z drzewa, wieczorne spotkania, sobotnie potańcówki są serotoniną.
Czy byliśmy wtedy szczęśliwsi? Niekoniecznie. Ale znaliśmy poczucie szczęścia, które rozlewa się ciepłem po całym wnętrzu bez wmawiania sobie posiadanego szczęścia.
Depresja, lęki, nerwice były rzadkością. Dziś są najliczniejszą chorobą. Epidemią.
Czyż dopamina nie jest tego powodem?
Jeszcze niedawno mówiłam, że największym nałogiem XXI wieku jest cukier. A przecież cukier nie jest niczym innym jak dopaminą.
Dopamina ma nam wynagrodzić nasz wszechobecny stres, przebodźcowanie, zmęczenie, od którego szukamy wytchnienia. Dopamina idealnie komponuje się z nawykiem jaki w nas powstał w XXI wieku, który daje nam wszystko już i od razu. Oduczyliśmy się czekać, trudzić.
Dopamina dołożyła swoje w postaci kolejnej, kolejnej i kolejnej rzeczy, przyjemności, zdarzenia. Pociągnęło to za sobą konstrukcję naszych myśli. Myśli, które osadzają się tylko w przyszłości. W tym co będzie, w tym co czeka nas do zrobienia, w tym co nastąpi, w tym co nas goni, w tym co się nam uda bądź nie, w tym co przed nami. Bo dopamina jest prędka. Przychodzi szybko i jeszcze szybciej odchodzi. Ta prędkość zaczęła nas gnać. Nasz umysł i ciało. Czekamy do następnej przyjemności. Wyglądamy jej, prowokujemy ją, dostosowujemy pod nią cały nasz plan. Co będzie, co będzie…
Już nie ma nas w tym, co jest. Bo co jeśli jest nuda? Cisza? A nuda nas wierci, uciska, szarpie.
A ja już dawno pisałam, że nuda to najlepsze lekarstwo. To najtańszy lek o największych właściwościach. Jednak wolimy kupować te najdroższe, pędem zdobywając na to pieniądze i scrollować w kolejce po ich zakup.
Czy ja oskarżam ludzi i świat? Nie. Czy zarzucam? Nie. Świat i ludzie muszą sami znaleźć swoją drogę, swój szczery wobec siebie osąd. Może być tak różnoraki.
Dopamina spowodowała, że straciłam zdolność skupienia. A przez to trudno usiąść mi do pisania. Prokrastynacja względem tego sięgnęła zenitu. A to pisanie daje mi serotoninę.
Dopamina mi ją zabrała.
Przyglądając się zarówno światu, ludziom jak i sobie znajduję zależności, których nie chcę przegapić. A mój wrodzony perfekcjonizm każe mi szukać najlepszej drogi na przeżycie danego mi żywota. Czy jestem na swój perfekcjonizm zła? Nie. Jestem mu wdzięczna. Bo zgubić się jest fantastycznie, gdyż tylko dzięki temu można odnaleźć się lepiej. I mój perfekcjonizm właśnie tych lepszych dróg pozwala mi szukać. Samo szukanie jest takie przyjemne. Bo perfekcyjna droga nie jest jedyną i wyjątkową. Jest najlepszą dla mnie. Bo perfekcjonizm to nierzadko wytrwałość w dążeniu do celu. Choć i bywa, że całkowite odpuszczenie. To też mi się zdarza. Bywa, że słowa w mojej głowie brzmią tak idealnie, iż nie piszę z lęku o ideału brak. Bez względu na wzorce zachowań perfekcjonisty, jedno jest dla mnie najważniejsze…
On pozwolił mi zrozumieć, że nie chcę już dłużej żyć w świecie dopaminy. Droga nie będzie łatwa. W końcu dopamina jest taaaaka przyjemna…
Ale mnie nie o przyjemność w życiu ostatecznie chodzi, a o szczęście.
Szczęście, które rozlewa się ciepłem po całym wnętrzu. Samo z siebie.